Bohumil Hrabal en Nymburk

We naderen Nymburk. Mijn gevoelens zijn alleen maar te omschrijven met dit bijvoeglijk naamwoord: plechtig. Bohumil Hrabal noemde de plaats waarin hij opgroeide als het zoontje van de beheerder van de plaatselijke brouwerij Het stadje waar de tijd stil is blijven staan, maar voor mij komt de tijd nu pas in beweging. Ik bezoek Nymburk voor het eerst (en waarschijnlijk voor het laatst).

Hrabal, al lange tijd een van mijn favoriete schrijvers, heb ik ooit in het echt gezien. In 1991 was dat. Met mijn toenmalige vriendin was ik in Praag en omdat ik in de reisgids van Erik Mossel had gelezen dat In De Gouden Tijger Hrabals stamcafé was, wilde ik daar heen. En daar zat hij inderdaad. Tot een ontmoeting kwam het niet, de twee boeken die ik wilde laten sigeneren bleven ongesigneerd, wat op zichzelf goed was; maar dat is een ander verhaal.

Nu, bijna dertig jaar later, ben ik in de stad waar de jonge Hrabal woonde en waar een groot deel van zijn literaire werk door is geïnspireerd. Ik woon al drie jaar in de Tsjechische Republiek en het is pas dit weekend voor het eerst dat het in me opkomt dat je die stad ook echt kunt bekijken. Een vriend die op bezoek is en een auto heeft, rijdt ons erheen.

De tijd staat er in elk geval nog steeds in. Mijn vriend en ik lopen er rond in een rust die we allebei heel erg lang geleden ooit kenden. Van de plek waar we de auto neerzetten tot het centrale plein (met pestzuil) is het een kilometer, een kilometer die we als vergenoegde oudere heren afleggen; pratend over de gebouwen en de winkels die we zien (lekker ouderwets) en de mensen die we tegenkomen (idem).

Bij de Informatiewinkel informeren we naar Hrabal. Daarover is niks bekend, bij de Informatiewinkel. Vreemd, bijna pal voor de ingang staat een beeld waarop de schrijver is vereeuwigd, samen met een paar katten. We krijgen een kaart mee en worden min of meer naar buiten gestuurd.

Op de kaart staan het voormalige woonhuis van de familie Hrabal en de brouwerij waarvan vader Hrabal beheerder was aangegeven. Waarom Tsjechen soms zeggen dat iets er niet is, terwijl het er toch is, blijft een eeuwig raadsel. De juffrouw in het informatiecentrum had misschien geen zin om aan ons, buitenlanders, uit te leggen wat ze toch wel wist. Al die twee buitenlanders per dag!

Het wordt opnieuw een dag die aan de vrede grenst. We zitten op een terras, lopen langs de Elbe, steken de historische rivier over via een brug die verboden is voor voetgangers naar de kant waar woonhuis en brouwerij staan en zien daar, inderdaad, het woonhuis en brouwerij. Het woonhuis is zo modern, dat had ik vreemd genoeg niet verwacht, het kan inmiddels wel een opknapbeurt gebruiken, iemand heeft de was opgehangen op het flinterdunne balkon, er staat 1 plastic stoel bij, het huis heeft een erg mooie ronde hoek die ik niet goed op de foto krijg omdat er een hek met begroeiing omheen staat.

Later drinken we bij de brouwerij een biertje van 15 CZK met een portret van Hrabal op het etiket. Het bier is genoemd naar het boek Gekortwiekt/Postřižiny en heet Postřižinské. We zien authentieke alcoholisten, van wie er een in slaap valt, het hoofd op de armen.

We lopen terug langs de Elbe, zien twee vissers die hun auto inladen en wegrijden, komen erachter dat er een veerboot over de Elbe vaart, nemen de veerboot terug, lopen nog wat rond, eten op hetzelfde terras als waar we eerst zaten – ons terras – en lopen terug naar de auto, waar we nog niet inzitten of het begint te regenen alsof de zondvloed is uitgebroken – we hebben toch maar geluk gehad.