Na lezing van dit nieuwsbericht uit NRC/Handelsblad zat ik een tijdlang voor me uit te staren. Ik mijmerde over de rol die de heldhaftige krant speelt in de boycot van boeken met een niet geheel correcte inhoud. Boeken die niet meer mogen. Die beter kunnen verdwijnen.

Ontaarde boeken zijn dat, boeken die complottheorieën verspreiden. Die boeken moeten weg. Of, in de woorden van NRC/Handelsblad zelf: ‘Boeken met gevaarlijke complottheorieën zijn online verkrijgbaar bij de grote boekwinkels. Waar de ene aanbieder uit principe zoveel mogelijk beschikbaar houdt, grijpt de ander in.’

Ik vertaal dit even: ‘Boeken met volgens NRC/Handelsblad gevaarlijke complottheorieën zijn online verkrijgbaar bij de grote boekwinkels. Waar de ene aanbieder uit principe zoveel mogelijk beschikbaar houdt, grijpt de ander in, nadat NRC/Handelsblad deze aanbieder onder druk heeft gezet.’

Een groot voordeel van deze tijd is dat je boeken niet langer hoeft te verbranden. Je hoeft alleen een paar keer te jengelen bij verkoper. Die haalt de titels waar je niks mee te maken wilt hebben dan uit zichzelf door de shredder. Om van het gezeur af te zijn. Om een ‘discussie’ te voorkomen.

Je mag geen enkel boek verbieden. Dat vind ik en dat is wat mij betreft niet onderhandelbaar. Je mag ook niet vragen aan een verkoper om een bepaald boek van de schappen te halen. Wat een boek ook bevat, en daarin ga ik heel erg ver, dus ook als het bijvoorbeeld de nieuwe gedichten van Arnoud van Adrichem zijn: je verbiedt het niet. Je probeert niet het onverkoopbaar te krijgen.

Het rode boekje of het manifest van Karl Marx? Nee. Zelfs een massamoordenaar en de profeet van zo veel massamoordenaars mogen gedrukt en verkocht worden. Moeten. Mein Kampf hoef je niet te verbieden, of vernietigen. Een boek verbieden of vernietigen getuigt van agressieve onmacht. Die niemand ooit hoeft te faciliteren.

Als je een boek verbiedt, zet je de poort open voor willekeur en ideologisch geweld. Er is altijd wel een reden om een boek te verbieden. En als je een boek verbiedt, is het uitgummen van een mens dichtbij – een gemeenplaats, maar daarom niet minder waar.

Heel veel boeken boezemen me weerzin in. Toch bel ik niet met BOL of Libris om te zeggen dat de boeken van [naam invullen] wat mij betreft beter uit de winkel kan verdwijnen. Of in de vlammen. Omdat ze fake literature bevatten en omdat ik denk dat andere mensen, andere mensen dan ik, op verkeerde gedachten kunnen komen na lezing van deze boeken.

NRC/Handelsblad denkt hier anders over. Ik citeer:

Alle geraadpleegde winkels verkochten aan het begin van de rondgang door NRC Engelstalige QAnon-boeken (die, afgaand op de titels, geschreven zijn door aanhangers van de beweging en niet door bijvoorbeeld journalisten) en boeken van Icke en De Ruiter. Van Dankbaar was één boek verkrijgbaar bij Bol.com en stonden bij Libris en Donner werken aangegeven, maar deze konden niet besteld worden. Inmiddels heeft Bol.com het bewuste boek voorlopig offline gehaald en heeft Libris de vermeldingen van Dankbaars boeken gewist.

Libris heeft daarnaast alle QAnon-boeken weggehaald. Bol.com haalde veel boeken over QAnon al eerder tijdelijk weg om geïnspecteerd te worden. Er zijn nog steeds een aantal titels beschikbaar, maar die zullen vermoedelijk in latere rondes meegaan, net als veel andere complotlectuur. Een deel zal na inspectie terugkeren met een waarschuwing dat de inhoud omstreden is. Dit soort disclaimers staan nu al bij ‘antivaxboeken’, waarin vaccinaties ontmoedigd worden, en boeken die eetstoornissen propageren.

Hier plaatst NRC/Handelsblad zich boven de wet, behalve als die wet door de krant zelf is geschreven. Een boek dient in deze gedachtengang niet te verdwijnen als – ik noem maar wat – de rechter dat heeft bevolen. Een boek dient te verdwijnen als de krant daar op aandringt. De scheiding der machten is hiermee niet alleen geschonden ze is voorgoed opgeheven.

De NRC / Denkt met u mee. Maar als u niet met NRC/Handelsblad meedenkt, gaat op een dag de telefoon.