Je hebt van die auteurs die er altijd zijn, en je hebt auteurs die ineens in beeld verschijnen. Nadat dit is gebeurd, kun je je niet meer voorstellen waar ze al die tijd waren. Viriginia Woolf, Arthur van Schendel en Muriel Spark: alledrie auteurs om wie ik jaren heen las, zonder ze te missen. Nu horen ze er helemaal bij, ik kan me een lezend leven zonder hen niet meer voorstellen.
Sinds kort is Hans Fallada in beeld. Waarom heb ik hem nooit eerder gelezen? Omdat Kleiner Mann, was nun? op menig leeslijst stond toen ik de middelbare school deed? Dacht ik, stiekem, dat het een flauw boek was? Dacht ik al die jaren aan Meneer Poel, onze leraar Duits, de man die overhemden met korte mouwen droeg en de snor van Keizer Wilhem? Stond de titel me niet aan en dacht ik daarom dat die hele Fallada niet veel zou voorstellen?
Het is niet te achterhalen. Vooroordelen gaan ongemerkt een flink deel van je leven mee.
Als je een auteur ontdekt, voor jezelf, wordt de wereld groter. Er komt een land bij, waarin de boeken van die auteur wonen. Je kunt het land langzaam ontginnen. Dat is fijn. Ik ben begonnen met Zakelijk bericht over het geluk een morfinist te zijn (een kortje) en In mijn vreemde land. Daarna schakelde ik door naar De drinker, een roman over een alcoholist – en je zou bijna alcoholist willen zijn om de hoofdpersoon na te kunnen voelen. Straks koop in een verzameld werk in het Duits, om het land in zijn geheel te kunnen ontginnen.
Er zijn van die auteurs die schrijven alsof ze naast je zitten en een verhaal vertellen. Fallada is er zo één, net als bijvoorbeeld Joseph Roth of Bohumil Hrabal. Ik snap dat het irritant is voor andere lezers, die hem natuurlijk allemaal door en door kennen, maar je hebt in deze fase de neiging te getuigen. Ik zal het laten; toch lijkt het me fijn als iedereen Hans Fallada gaat lezen.
Cossee gaf vertalingen uit van Anne Folkertsma. Die zijn erg goed, en ze schreef ook een biografie die op mijn programma staat: Hans Fallada. Alles in mijn leven komt terecht in een boek. Misschien is dat overigens de reden waarom Fallada me meteen zo bevalt: zijn compromisloze schrijvershouding – alles in zijn leven is materiaal voor een boek; hij schrijft met zijn leven. De scheiding tussen feit en fictie speelt geen rol, althans: geen rol die de auteur moet aannemen om zich voor zijn ware intenties te verschuilen.
Nooit van gehoord maar komt nu op mijn lijstje te staan.