Leestips voor 2023: Mario Benedetti en Bohumil Hrabal

Hans en Chrétien doen niet aan jaarlijsten, maar kijken vooruit! Welk boek is nu echt een aanrader voor 2023, los van de actualiteit? Kijk maar:

Mario Benedetti, Het uitstel

Mijn ultieme leestip voor 2023 is de roman Het uitstel van de Uruguayaanse schrijver Mario Benedetti (1920-2009). De hoofdpersoon is een 49-jarige, alleenstaande accountant met drie kinderen die, om te overleven, zijn gevoel heeft uitgeschakeld. Het uitschakelen daarvan wordt door Benedetti echter zo minutieus en gevoelvol opgeschreven, dat de lezer niets anders kan dan meegezogen worden in de ogenschijnlijk banale routines, akkefietjes en pesterijen die het kantoorbestaan van deze accountant, Martin Santomé geheten, beheersen.

De verwikkelingen in de roman – als ze die naam überhaupt waardig zijn – zijn zo karig dat de schrijver al vrij snel een ogenschijnlijk verlegen stagiaire laat opdraven met de poëtische naam Avellaneda, op wie Martin, u raadt het al, verliefd zal worden (en zij op hem). Vanaf haar ‘opkomst’ begint alles te schuiven: de manier waarop collega’s hem benaderen, de relatie met zijn eigen kinderen, zijn voorheen gedesillusioneerde visie op het leven en de invulling van zijn aanstaande pensioen.

De reden dat ik deze (overigens met prijzen overladen) roman, een onverslijtbare bestseller in Latijns-Amerika, zo koester en iedereen deze leeservaring gun, is vanwege de bedrieglijke eenvoud van de schrijfstijl, van de hoofdpersoon en van diens alledaagse bestaan te Montevideo. Benedetti toont aan dat je voor het schrijven van mind blowing wereldliteratuur de deur niet uit hoeft en amper iets hoeft te verzinnen. (Hans van Willigenburg)

Bohumil Hrabal, Al te luide eenzaamheid

‘Vijfendertig jaar lang zit ik in oud papier en dat is mijn love story. Vijfendertig jaar plet ik oud papier en boeken, vijfendertig jaar maak ik aan de letteren mijn handen vuil, zodat ik op de encyclopedieën ben gaan lijken waarvan ik in die tijd zeker dertig kuub geplet heb (…)’ – zo begint de hoofdpersoon Hanta zijn verhaal over zijn tijd als papierpletter. Toen ik tussen 2017 en 2020 in Praag woonde, passeerde ik bijna dagelijks het huis aan Spalena waar Al te luide eenzaamheid zich in afspeelt, het huis waarin Bohumil Hrabal in de jaren vijftig werkte als papierpletter, net als zijn hoofdpersoon Hanta dus.

Wie Al te luide eenzaamheid nog niet gelezen heeft, kan zich op iets moois verheugen. Hrabal, een stilist die geen stilist wilde zijn, bereikt in deze novelle het hoogtepunt van zijn schrijfkunst – alle thema’s die zijn werk kenmerken (angst, liefde, verzet, of juist: geen-verzet, eenzaamheid, drankzucht, dood en toch ook levenslust) zitten erin en zijn zo met elkaar verweven dat je na elke lezing, en ik heb het boek zeker al tien keer gelezen, verbluft achterblijft. Wie deze ervaring nog niet heeft ondergaan, zou die zichzelf dienen te gunnen. (Chrétien Breukers) 

Beide boeken zijn alleen antiquarisch te koop. Op naar Boekwinkeltjes.